Over grenzen stellen

Deze blog is een weergave van mijn podcast "Over grenzen stellen". Je kan de podcast beluisteren door op onderstaande knop te klikken.

Deze podcast gaat over hoe op een gezonde manier je grenzen stellen. Soms stellen mensen hun grens op een ongezonde manier. Om hun eigen hachje te redden (vb: iemand zet een project volledig naar zijn hand zodat ie goed scoort bij de leidinggevende) of omdat ze niet weten wat de gevolgen zijn of omdat ze angst hebben voor de gevolgen wanneer ze ja zeggen (vb: ik ga echt niet op een andere manier werken)

... betekent dat je 

• durft zeggen wanneer iemand teveel van je verlangt
• durft zeggen wanneer iemand dingen vraagt die je niet wil
• je tegen jezelf zegt ‘dit is mijn grens’, het is genoeg
• dat je erkent dat het je niet gaat lukken

Wanneer mensen zeggen dat ze hun grenzen niet kunnen of durven stellen, dan bedoelen ze daar meestal mee dat ze ‘ja’ zeggen op momenten dat ze eigenlijk ‘neen’ zouden willen zeggen.

Voor alle duidelijkheid: met deze podcast wil ik niet bekomen dat je altijd je grens stelt. Het is oké als je je grens niet stelt, zolang het maar oké is voor jou. Grenzen zijn persoonlijk. Je hebt je eigen balans te vinden.

Je bent energieker, tevredener, gelukkiger. Je hebt meer zelfvertrouwen, zelfrespect en eigenwaarde. Je voelt je meer ontspannen. Je hebt dus minder last van stress.

Fysieke grenzen worden ook wel lichamelijke grenzen genoemd. De grenzen stel je om aan anderen aan te geven hoe ver ze mogen gaan met aanrakingen. Door hierin grenzen te stellen geef je aan wie je mogen aanraken en in welke mate ze dit mogen doen. Dit is een hele belangrijke grens want het mag natuurlijk niet zo zijn dat iedereen je zomaar mag aanraken.

Mentale grenzen zijn ook zeker heel belangrijk. Deze grenzen geven je namelijk de mogelijkheid om je eigen mening te hebben en te vormen en daarnaast geven deze grenzen je de mogelijkheid om je gedachten te uiten. Niemand anders kan over jouw gedachten de baas zijn en je hoeft ook niet altijd mee te lopen in de gedachten van anderen.

Elk mens heeft zijn eigen emoties. Mensen om ons heen kunnen manipulatief werken. Je eigen emotionele grenzen maken je los van deze schadelijke invloeden van buitenaf en zorgen ervoor dat je eigen emoties een rol kunnen spelen.

• Je krijgt extra werk en je zegt toch ‘ja’ ook al weet je dat je dan zal moeten overwerken.
• Je krijgt extra werk en je zegt ‘neen’. Je collega reageert met “Ik weet dat je het kan, dus doe het maar” of “Doe het toch maar”. Je komt in een tweestrijd met jezelf en uiteindelijk doe je het extra werk.
• Je neemt zelf extra taken op. Niemand vraagt je erom. Vb. je voorbereidingen en presentatie steeds herwerken. Je komt moe thuis van het werk en toch doe je nog die klus in de tuin.
• Wanneer je vriendengroep beslist om er een weekendje op uit te trekken in een voor jou toch wel te duur vakantiehuisje, dan ga je toch mee. Ook al weet je dat er nog extra uitgaven zullen zijn voor de activiteiten.
• Geen grenzen stellen speelt ook in relaties en in groepen. Je hebt de neiging om de mening van je partner te volgen. Je hebt zelf geen inbreng in de groep. Anderen beslissen voor jou, jij volgt. Op de duur weet je niet meer wat je wil en je bent daar ook onduidelijk over.
• Naar kinderen toe. Je speelt taxichauffeur op woensdagnamiddag en nog eens in de weekends.
• Naar je patiënten: je laat ze telkens over je tijd gaan.
• Je laat je afblaffen door een collega, leidinggevende, partner, kind, vriend,... Het toelaten dat je in een toxische relatie zit,
• Geen grenzen stellen aan jezelf – teveel roken, alcohol, drugs, dingen eten die niet goed zijn voor jou, … altijd maar weer toegeven aan je verleidingen.
• Teveel sporten

Mensen die over hun grenzen laten gaan voelen zich niet goed in hun vel. Ze voelen stress, spanning, frustratie, machteloosheid, irritatie, moe en moedeloos, onzeker, ... Ze verliezen keiveel energie, voelen zich niet gehoord, eenzaam en alleen.

Je wint er iets bij maar je verliest ook. We gaan ook kijken naar je interne dialoog

Winst

“Geen grens stellen” is je patroon geworden – d.w.z. dat je dat regelmatig doet, het is je valkuil waar je regelmatig intrapt. Een valkuil die je bovenstaande gevoelens bezorgt. En toch blijf je je patroon doen.

Vermits je dat patroon regelmatig doet, wil het toch zeggen dat het je iets oplevert.

Reflectievraag - Wat win je er op korte termijn bij door geen grens te stellen?

(Een reflectievraag is een vraag waar je zelf over kan nadenken. Ik ga er nu niet dieper op in.)

Weet, dat alles oké is! Het is typisch voor patronen dat ze je winst opleveren. Ook al is dat op korte termijn.

Verlies

Geen grenzen stellen levert je iets op. Vermits zovelen zich laten coachen op het leren aangeven van grenzen, wil het ook zeggen dat je er wat bij verliest door geen grens te stellen.

Reflectievraag - Wat verlies je door geen grens te stellen? Kijk ook op lange termijn.

Oorzaak

Je gedrag (geen grenzen stellen) wordt bepaald door je achterliggende overtuigingen (= interne dialoog) en bijhorende emoties. In het geval van geen grenzen durven te stellen, zijn dat belemmerende overtuigingen. Ze belemmeren je in je functioneren.

Dit gaat niet over goed of fout, over positief of negatief. Want alles is in see neutraal.

Waar gaat het dan wel over?

Het gaat over de vraag of je achterliggende overtuigingen je al dan niet belemmeren in je functioneren. En of jij daar een verandering in wil zien.

Een paar voorbeelden van belemmerende overtuigingen

• Ik schaam me over wat ik denk en voel
• Wat ik te zeggen heb is niet belangrijk
• Ik zal weer geen gelijk hebben zeker
• Ik ben een mislukkeling
• Ik ben niet zo slim – de andere weet het beter – Ik ben een domme kip – ik kan niet veel – ik kan niets goed doen – ik ben te klein/te groot, te dik/te dun
• Ik verdien deze job niet/dit loon niet – ik moet me bewijzen
• Ik ben minder waard dan de andere – Wie ben ik om mijn gedachte te zeggen?
• Wat maakt het uit, ik heb toch geen impact - mijn mening telt niet
• Wanneer ik neen zeg, dan zal ik: die vriendschap/relatie verliezen met vriend/partner/collega/kind – niet meer goed staan bij mijn collega’s/baas – een slechte evaluatie krijgen – geen nieuwe functie aangeboden krijgen – ontslagen worden – mijn collega’s meer belasten en in de problemen brengen - ontstaat er een conflict
• Ik moet dit doen – Ik vind dat ik dit moet doen – Ik ben toch niet egoïstisch dus ik doe het
• Ik ga de andere pijn doen
• Ik wil bewijzen dat ik dit kan – Ik wil niet tot last zijn
• Als ik niet overwerk dan ben ik een nietsnut
• Als ik niet naar dat feestje ga ben ik asociaal
• Ik moet het kunnen dus ik doe het (falen mag niet)
• Ik moet gewoon doen wat er van me gevraagd wordt.

Of kort samengevat: Wat gaat de andere denken van mij?

Nog eens, er is helemaal niets mis met jou als je zo denkt! Dat is juist mens zijn. We zijn zodanig ‘ontworpen’ dat we over alles een mening hebben, ook over onszelf… We are meaning making machines.

Je zal ook al gemerkt hebben dat het je soms wel lukt om je grens te stellen en op andere momenten niet. Volkomen normaal!

Stap 1 - Aan de slag met je belemmerende overtuigingen

Word je bewust van je patroon. Onderzoek wanneer je geen grens stelt en wanneer wel. Wat zijn je achterliggende gedachten? Welke interne dialoog voer je? Hoe voel je je dan?

Je kan nu al oefenen met je belemmerende overtuigingen te switchen naar overtuigingen die wel werken voor jou ( = mindswitch). Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan, blijkt in de praktijk. Het is mijn specialiteit om mensen hierop te coachen zodat ze een duurzame set van overtuigingen hebben en effectief de verandering zien die ze willen verkrijgen.

Stap 2 - Spiegel naar jezelf

Wanneer je geen grenzen stelt, dan doe je alles zodat de andere zich goed voelt. Je neemt teveel werk op, je zegt niet wat je zelf denkt. Dit patroon wordt ook pleasen genoemd.

Waarom pleasen mensen, ook al verloochenen ze zichzelf?

Hun meestal onbewuste gedachtegang gaat als volgt: "Wanneer ik 'ja' zeg, dan hebben ze me graag, dan word ik gezien en erkend, dan voel ik me waardig, dan moet ik me niet schamen.

Langs een kant willen we aan de norm voldoen, wat ons op langere termijn in de problemen brengt want langs de andere kant willen we zo uniek mogelijk zijn. We willen ergens bijhoren (het alternatief is alleen zijn en dat willen we niet) en we willen onze uniciteit behouden. Deze dualiteit zorgt voor een gevoel van onbehagen. Vandaar dat we er soms snel voor kiezen om een onzichtbaar deel te zijn van een groep (je team, je gezin, je vrienden,...)

Spiegel je nood naar jezelf. De buitenwereld is je binnenwereld. Voor deze stap kan je aan de slag met volgende reflectievragen:

Reflectievragen

• Voel je je niet erkend/gezien? In hoeverre erken/zie je jezelf?
• Beng je bezorgd om wat anderen over jou zullen denken? Schaam je je naar anderen? In hoeverre ben je tevreden met jezelf? Vind je jezelf oké?
• Wil je aan de norm voldoen? In hoeverre mag je uniciteit naar buiten komen van jezelf?

Stap 3 - Aan de slag met je onderbewuste

Door enkel op cognitief vlak (zie stappen 1 en 2) aan de slag te gaan bereik je maar een klein deel van je potentieel. Met NLP-coaching bereik je je volledige potentieel. NLP staat voor NeuroLinguïstisch Programmeren. Met behulp van NLP-oefeningen herprogrammeer je je neurologisch systeem zodat belemmerende patronen (vb. pleasen) geswitcht worden naar patronen die wel werken voor jou (vb. je grens aangeven). Je gewoontedenken wordt doorbroken en je maakt je een nieuwe manier van denken over jezelf eigen; een manier die ervoor zorgt dat je de verandering bekomt die je wil zien.

Stap 4 - Oefen, oefen, oefen!

"Oefening baart kunst" geldt ook hier. Je grenzen leren stellen is een groeiproces. Grijp zoveel mogelijk situaties aan om je grenzen te stellen. Begin met kleine stapjes. Lukt het niet, doorloop dan weer vorige stappen. En geniet van de momenten waarop je 'neen' zei waar je anders 'ja' zou op zeggen.

Om af te sluiten nog een paar opmerkingen.

• Sommige mensen blijven over je grenzen gaan ook al geef je die goed aan. Weet dat jij geen 100% controle hebt over hoe anderen handelen. Je kan zeker wat leren uit zo een situaties. Blijft de ander over je grenzen gaan, dan is het soms beter om andere contexten op te zoeken. Denk aan een collega die na vele gesprekken toch nog altijd over je grens blijft gaan.
• Wees mild voor jezelf! Je mag wel eens toegeven of pleasen. Het gaat over keuzes maken. De keuze of je je grens aangeeft of niet. Zolang jij maar tevreden bent met de balans die je hierin vindt.

Ik wens je veel oefenplezier!

Lieve Vander Linden

Ze is een gedreven trainer en coach en haalt in korte tijd veel uit de mensen door haar krachtige reflectieve vragen. 

Blijf op de hoogte van de activiteiten, nieuwe blogs van Uit Jezelf en krijg tips i.v.m. communicatie en welbevinden. Schrijf je in op de nieuwsbrief en krijg er het gratis e-book Feedback geven met impact bij.