Over 'cancel cultuur' en 'woke'

‘Cancel cultuur’ is een fenomeen waarbij bekende personen geboycot worden omdat ze iets gezegd of gedaan hebben wat jou niet aanstaat. Ook bedrijven kunnen zo aan de schandpaal genageld worden. Meestal krijgen ze via sociale media een storm van kritiek over zich heen. Denk bijvoorbeeld aan Marc Van Ranst.

‘Cancelen’ heeft tegenwoordig meer de betekenis van ‘boycotten’ gekregen. Door middel van sociale media wordt opgeroepen om de persoon die de controversiële uitspraak gedaan heeft, te ‘cancelen’ oftewel te ’boycotten’. Aangezien we hier de afgelopen jaren steeds meer mee te maken hebben,  spreken we dan ook van een ‘cancel cultuur’.

Door de ‘cancel cultuur’ kunnen onrechtvaardigheden in de politiek, in bedrijven of organisaties naar buiten gebracht worden.

‘Woke’ is de verleden tijd van ‘to wake up’. Iemand die ‘woke’ is, is alert op maatschappelijke misstanden, ongelijkheid, racisme, discriminatie, polarisatie, … . Mensen die ‘woke zijn’ klagen deze wantoestanden aan en willen ze ook stoppen. ‘Woke’ staat voor meer bewustzijn. Denk bijvoorbeeld aan de Black Lives Matter-beweging en de klimaatbeweging.

Woke zijn betekent dat je je bewust bent van wat er allemaal mis gaat in de huidige maatschappij. Zo nemen heel wat artiesten de rol op van a-woke-ner.

Tegenwoordig merken we een toenemende polarisering op van beide bewegingen. De boodschappen worden radicaler en intoleranter.

Volgens tegenstanders is ‘woke’ synoniem voor bevoorrechte, links-progressieve mensen die het graag politiek correct voordoen. De woke cultuur zou sterk polariseren. Zo worden witte mensen onmiddellijk als racist bestempeld. En ben je onverdraagzaam als je als hetero geen homo-vrienden hebt.

Zowel de ‘cancel cultuur’ als de ‘woke beweging’ willen hun gelijk halen. Ze beoordelen wat iemand zegt of doet, zonder het volledige plaatje te zien. Er is geen onderbouwd debat meer mogelijk. Er wordt in hokjes gedacht. En de sociale media spelen hier een nefaste rol in.

• Besef dat iedereen spreekt en handelt vanuit zijn eigen wereldmodel. Je wereldmodel is hoe je naar de wereld, jezelf en anderen kijkt. Het is de verzameling van al jouw overtuigingen.

• En besef dat het ene wereldmodel niet beter of slechter is dan het andere.

• Luister aandachtig.

• Neem dingen minder snel persoonlijk op. Blijf bij de feiten.

• Stel vragen. Of beter gezegd: stel goeie vragen!

• Transparant en duidelijk zijn is een must.

Gemakkelijker gezegd dan gedaan, dat wel. Het goede nieuws is dat je je communicatieve vaardigheden kan upgraden! Daarrond heb ik de training Effectiever communiceren met NLP opgebouwd. Zodat we ‘met’ elkaar praten in plaats van ‘tegen’ elkaar.

Een oordeel over een uitspraak is meer genuanceerd dan een tegengestelde mening in te nemen en die kost wat kost te verdedigen. Een uitspraak beoordelen vraagt onderzoek. Denk bijvoorbeeld aan de stelling: ‘Vaccinatie tegen het coronavirus moet verplicht worden’.

Hier zou je uren over kunnen debatteren. En ook al voer je een gezond debat, dan nog zal er geen eenduidig antwoord zijn. Omdat dat eenduidige antwoord er eenvoudigweg niet is! En dat is voor velen moeilijk te accepteren. Denk ook aan de vele politieke debatten tussen links en rechts. Er is nooit een ‘juiste’ stelling. Ook al willen de politici jou dat doen geloven. 

'Niet weten' is een ongemakkelijke waarheid. We kunnen er moeilijk mee om. Met onwetendheid bedoel ik niet dat we geen feitenkennis hebben. Ik bedoel daarmee dat het antwoord niet altijd eenduidig vast ligt.

In realiteit weten we veel uit ondervinding, uit experimenteren. We onderzoeken en meten. En op basis van die objectieve resultaten veralgemenen we. We noemen dit inductief redeneren.

Zo weten de wetenschappers heel wat over hoe een virus zich voortplant en hoe je een vaccin maakt. Vermits er nog geen vaccins bestonden tegen het coronavirus, kon niet op alle vragen een antwoord gegeven worden.

En dit is voor de mens soms moeilijk te accepteren. Die onwetendheid leidt tot onzekerheid en soms ook tot angst. Vandaar de heftige reacties. Die, by the way, ook op een positieve manier bijgedragen hebben tot ‘hoe omgaan met het coronavirus’.

Naarmate het onderzoek vordert, is er voortschrijdend inzicht en kunnen voorheen genomen beslissingen aangepast worden.

Tegengestelde meningen gaan altijd blijven bestaan. En dat is ook goed! Ik hoop dat beide bewegingen op een gezonde en respectvolle manier blijven reageren en in gesprek gaan.

Ik pleit voor een gezonde debatcultuur waar we ook eens mogen niet-weten. 

Ik hoop dat ook jij het gezonde debat stimuleert!

Lieve

PS: wil je weten hoe je een gezonde debatcultuur installeert? Klik op onderstaande knop voor meer info.