Waarom jaren praten niet werkt

Onlangs kreeg ik volgende vraag voor coaching. De persoon in kwestie was al 19 jaar in behandeling bij een therapeut die binnenkort op pensioen gaat. Ze zocht een nieuwe gesprekspartner.

Je kan de blog verder lezen of de podcast beluisteren - #9 - Waarom jaren praten niet werkt

“Wanneer je met iets zit ga je er best met iemand over praten, blijf er niet mee zitten”, is een veel gehoorde tip. Inderdaad, praten helpt! Zeker als er iemand welgemeend naar je luistert. En toch zijn er een aantal vereisten opdat dat praten jou voldoende oplevert.

Een aantal van mijn cliënten zetten de stap naar coaching omdat het jaren praten hen niet gebracht heeft tot waar ze wilden, vertelden ze me. Na jaren gesprekstherapie is het verleden helemaal geanalyseerd en zeggen ze te weten wat de oorzaken zijn van hun problemen. Maar ze blijven zich nog even minderwaardig, onzeker, niet goed genoeg, waardeloos, moedeloos, … voelen. Hun levenskwaliteit is bijna niet verbeterd. Ze blijven doen waar ze voor de gesprekstherapie ook al tegenaan liepen. Ze kunnen bv. nog altijd geen grenzen aangeven. Of nemen dingen nog altijd heel persoonlijk op.

Toch is er het idee en de hoop dat duidelijkheid over de oorzaak van je problemen die problemen zal oplossen. En dat blijkt na jaren praten niet het geval te zijn.

Feit is dat de eerste gesprekken hen wel opluchtten. Ze waren blij dat ze hun verhaal konden vertellen en dat er naar hen geluisterd werd. Na een aantal gesprekken stelden mijn cliënten vast dat ze onmiddellijk na het gesprek nog wel opgelucht waren maar dat die opluchting van steeds kortere duur was. Sommigen zegden me dat ze steeds dieper in de put zakten door telkens opnieuw over het pijnlijke verleden te praten. “Ik voelde me pas weer beter wanneer ik na drie jaar gesprekstherapie beslist heb om ermee te stoppen.”

Wanneer je telkens weer opnieuw over pijnlijke gebeurtenissen in het verleden praat, word je daar helemaal in terug gekatapulteerd. Je herbeleeft alles. Jouw neurologisch systeem raakt telkens opnieuw in stress. Denken aan pijnlijke ervaringen brengt je steeds in een pijnlijke stemming (* zie verder).

Je neurologisch systeem, dat zijn je hersenen, je ruggenmerg en je zenuwen. Ze vormen samen je zenuwstelsel.

Je spieren verkrampen. Je voelt telkens opnieuw de fysieke en emotionele pijn. Je kan o.a. hoofdpijn, duizeligheid en concentratieproblemen ervaren. Bij heftige emotionele pijnen verkrampen mensen en vallen sommigen flauw.

Het is dan ook logisch dat jaren praten geen deugd doet. 

Voor alle duidelijkheid: praten over je problemen gecombineerd met coachende gesprekken helpt je wel verder. Jaren praten niet.

Blijf niet hangen in het verleden. Kijk naar de toekomst!

Als coach laat ik mijn cliënten ook over hun verleden vertellen omdat waar ze nu tegenaan lopen een oorzaak heeft in het verleden. Dat is voor iedereen zo! En je hoeft niet in detail te weten welke gebeurtenis nu juist de oorzaak is van je huidige problemen. Kreeg je te weinig aandacht van moeder? Was het je afwezige vader? Was het de voortdurende commentaar van moeder? Was het het manipulatief gedrag van vader? Was het de kritiek – zo had jij het toch geïnterpreteerd – van de kleuterjuf?

Tijdens een coachingtraject ontdek je je copingmechanisme: hoe je als kind bent omgegaan met die situaties en hoe je dat NU ook nog altijd doet. 

Copingmechanismes leer je jezelf aan als kind omdat dat voor jou op dat moment een veilige optie lijkt. Je brengt jezelf in veiligheid. Door dit te beseffen, zijn mijn cliënten in staat om zichzelf te vergeven en kijken ze milder naar zichzelf.

Eens een copingmechanisme aangeleerd is, blijf je dat gedrag telkens opnieuw stellen. Ook als volwassene. Maar op dat moment werkt dat niet meer in je leven. Je ondervindt er teveel last van. Dit zijn de momenten waarop coachees komen aankloppen. Hun leven draait vierkant, ze hebben geen energie meer, ze voelen zich minderwaardig en hebben geen zelfvertrouwen, ze zijn uitgevallen door stress en burn-out.

Een eerste stap is dus kijken naar het verleden en de belemmerende copingmechanismes ontdekken. Ze belemmeren je immers in je functioneren.

Deze ontdekkingstocht hoeft geen jaren te duren! Het is niet de bedoeling om in dat verleden te blijven zitten. 

Een volgende stap is kijken naar de toekomst.

Wat wil je wel? Welke nieuwe patronen wil je doen (in plaats van je oude copingmechanismes)? Waar wil je staan na een coachingtraject?

Als coach focus ik me op het doel dat mijn cliënt gesteld heeft. NLP is een van mijn belangrijkste tools om de coachee te begeleiden naar die vooropgestelde doelen.

NLP staat voor NeuroLinguïstisch Programmeren. Met behulp van NLP switch je je belemmerend copinggedrag om naar gewenst gedrag. In plaats van bv. telkens te pleasen ga je op een respectvolle manier je grenzen aangeven. Het krachtige van NLP-oefeningen is dat ze doorwerken op onderbewust niveau.

Dit is het moment om een positieve ervaring te koppelen aan een gewenste stemming. Het mechanisme is hetzelfde als bij het voorbeeld gemarkeerd met (*), alleen werken we nu met ervaringen die de coachee vooruit helpen. In NLP-taal noemen we dat ankeren. Je kan het vergelijken met het de-hond-van-Pavlov-effect. Door een externe stimulus installeer je een interne stemming.

Een voorbeeld. Je wil tijdens een meeting je eigen voorstellen, je eigen ideeën inbrengen. Tot nu toe zweeg je en had je de indruk dat je collega’s geen rekening hielden met jou.

Tot op heden is je patroon het volgende: de gedachte aan de meeting (= externe stimulus) doet je meteen al verkrampen (= respons) en je voelt spanning en angst (= respons). Dit is een anker dat je functioneren belemmert. Hetzelfde gebeurt met het jaren praten over je pijn. 

Als NLP-coach begeleid ik mijn cliënt in het installeren van een nieuw programma. Of met andere woorden: een stimulus-respons reactie installeren die je functioneren bevordert.

De stimulus is dan een voorbeeld uit je verleden waar je wel gezegd hebt wat je dacht, waar je wel voorstellen gedaan hebt. Want het is niet omdat je je mening niet durft zeggen op het werk, dat dat in andere contexten ook zo is.

Zo ben je bvb. in de oudervereniging van de school van je kinderen wel diegene die de touwtjes in handen neemt en voorstellen doet. Dit voorbeeld wordt dan de nieuwe stimulus. De respons is een innerlijke state die je wel wil: zelfvertrouwen, innerlijke rust, ontspanning,…

De link tussen ‘mijn mening zeggen’ en ‘zelfvertrouwen, rust, ontspanning’ wordt versterkt tijdens de NLP-oefening. 

Het effect van het anker op het leven van mijn cliënt hoor ik twee weken later tijdens de volgende sessie. Ik luister met verwondering naar hun verhalen! Want wat blijkt? Mijn cliënten zijn in staat om hun copinggedrag te switchen naar gewenst gedrag. Ze gaan anders om met gelijkaardige situaties.

Zo zal je tijdens de volgende meeting wel al iets durven inbrengen. Meestal is dat een positieve ervaring (wat je je voordien niet kon inbeelden), hetgeen jou aanspoort om dit te blijven doen. 

Is deze ene oefening zaligmakend? Misschien had je verwacht dat ik 'Ja' zou schrijven? Maar het is dus 'Neen'.

Het ankeren is één van de NLP-oefeningen die bijdragen aan het groeiproces van mijn cliënten. Een coachingtraject is een ‘traject’ zoals het woord het zegt. Ik heb een kader waarin ik coach en ik gebruik verschillende tools waarvan NLP de belangrijkste is.

Waarom deze zijsprong? Omdat tijdens het jaren praten blijkbaar regelmatig stellingen of oordelen geponeerd worden door de therapeut. En die stellingen werken als belemmerende ankers... Een paar voorbeelden.

“Ik ben gedurende drie jaar bij een therapeut geweest. Naast het feit dat ik steeds dieper in de put kwam te zitten door het jaren praten, kreeg ik ook een label. Op zich gaf me dat duidelijkheid over wat er met mij aan de hand was. Maar ik werd ervoor veroordeeld. Alsof het mijn schuld was. Mijn therapeut zei me voortdurend ‘Je hebt een probleem’ (= stimulus). Ik voelde vooral angst (= respons) en die angst werd telkens versterkt.”

 “Na jaren praten is mijn verleden tot op het bot ontrafeld. Maar ik heb nagenoeg geen stappen gezet naar een leven dat ik wel wil. Ik kreeg steeds het volgende te horen: je gaat altijd alles persoonlijk blijven opnemen. Je zal altijd dezelfde fouten blijven maken en pleasen. (= stimulus). Ik was zo ontgoocheld in het jaren praten en in mezelf (= respons).“

“Ik zat een hele tijd thuis met een burn-out. Hiervoor ben ik in therapie geweest. Na een aantal sessies zei mijn therapeut me dat ik zeker niet moest gaan praten met mijn leidinggevende. Dat zou mij geen goed doen. Toch voelde die uitspraak helemaal niet goed aan voor mij. Gelukkig heb ik na enige tijd de stap gezet om het gesprek aan te gaan met mijn leidinggevende. Ik ben hartelijk onthaald en we hebben samen een plan uitgewerkt en toegepast.”

Oordelen uitspreken of stellingen poneren over je cliënten zijn ook een vorm van ankeren. Jouw uitspraak als therapeut of coach is de stimulus. De respons is hoe de cliënt zich erbij voelt.

Zorg er dan ook voor dat je welgemeende stimulerende uitspraken doet. 

• Uitspraken doen die je cliënten naar beneden halen werkt niet. 
• Ervan uitgaan dat mensen jaren ondersteuning nodig hebben, werkt niet. Je ziet je cliënt als een hulpeloos wezentje. Je gelooft niet in de innerlijke kracht van je cliënt. 
• Ervan uitgaan dat trauma's (hoe zwaar of licht ook) enkel behandeld kunnen worden door jaren praten, werkt niet.

Waarom wordt dan het jaren-praten-systeem in stand gehouden? 

Zorg ervoor dat je cliënten hun eigen potentieel ontdekken. Coach hen naar de mogelijkheid die ze zijn! Laat hen hun eigen kracht (her)ontdekken. En dat kan enkel als je als coach of therapeut gelooft dat je cliënten in staat zijn hun eigen oplossingen te vinden.

Heb je hier vragen over? Neem gerust contact op om van gedachten te wisselen.

Lieve 

Ze is een gedreven trainer en coach en haalt in korte tijd veel uit de mensen door haar krachtige reflectieve vragen. 

Blijf op de hoogte van de activiteiten, nieuwe blogs van Uit Jezelf en krijg tips i.v.m. communicatie en welbevinden. Schrijf je in op de nieuwsbrief en krijg er het gratis e-book 10 tips om feedback  te geven met impact bij.