Oorlog is politiek, maar evengoed psychologie, schrijven Arnaud Szmalec en Wouter Duyck in De Standaard. Victimblaming, cognitieve vertekening en afwezigheid van inlevingsvermogen leiden tot escalatie.
In het artikel wordt uitgelegd waarom de eerste reacties op de aanval van Hamas op Israël, pro Palestijnse steunbetuigingen waren. Dat heeft te maken met het feit dat politiek bedreven wordt door mensen en dat we als mens attributiefouten maken.
Dat wil zeggen dat mensen nogal sterk de neiging hebben om gedragingen van zichzelf en anderen toe te schrijven aan factoren in of buiten hun eigen invloedsfeer. Men gaat oorzaken toekennen aan gebeurtenissen. Dit zien we ook in de oorlog tussen Hamas en Israël.
In deze blog ga ik het niet over die oorlog hebben (je kan het artikel lezen via bovenstaande link). Ik ga het wel over persoonlijke oorlogen hebben.
Persoonlijke oorlogen
Attributiefouten blijken heel hardnekkig te zijn. Ze zijn de oorzaak van escalerende conflicten. "De ander" in deze voorbeelden is bvb. een collega waar we niet zoveel sympathie voor hebben of waar we jaloers op zijn.
- Als de ander iets fout doet (negatief gedrag), schrijven we het toe aan persoonlijkheid van de persoon (intern). Vb: Hij heeft de promotie niet gekregen omdat hij zijn werk niet goed doet (intern).
- Als ik iets fout doe (negatief gedrag), leggen we de oorzaak buiten onszelf (extern). Vb: Ik heb de promotie niet gekregen omdat het al lang op voorhand vastlag wie dat postje zou krijgen (extern).
- Als de ander iets goed doet (positief gedrag), schrijven we het toe aan de omstandigheden (extern).Vb: Hij heeft de promotie gekregen omdat hij het lievelingske is van de baas (extern).
- Als ik iets goed doe (positief gedrag), dan leg ik de oorzaak bij mezelf. Vb: Ik heb de promotie gekregen want ik heb er hard voor gewerkt (intern).
Attribueren gaat volledig automatisch. Met grote denkfouten tot gevolg. We blijven in die val trappen omdat we gelijk willen krijgen. Met alle gevolgen van dien: mensen houden zich vast aan het beeld dat ze hebben gecreëerd over zichzelf en de wereld (vb: collega's) rondom hen. Complottheorieën ontstaan. Denk ook aan de vele reacties op sociale media.
We willen dingen kunnen rechtvaardigen. Het geeft de mens een gevoel van controle wanneer die er zeker van is dat drama's alleen mensen overkomen die het verdienen. En natuurlijk vinden we van onszelf dat we die drama's niet verdienen en wanen we ons veilig. Of hoe de menselijke geest er voor zorgt dat je je veilig voelt, dat je een gevoel van controle hebt.
Hoe persoonlijke oorlogen ontmijnen?
Een belangrijke sleutel is volgens het artikel empathisch zijn.
Hoe bevorder je empathie?
- Door je in de positie van de ander in te leven. Hoe zou je dan denken?
- Door goeie vragen te stellen naar de feiten. Heb je te maken met iemand die attribueert, dan is het belangrijk om door te vragen naar feitelijkheden. Belangrijk hierbij is dat je zelf logisch kan redeneren en dat je zelf zo min mogelijk interpreteert. Het doel van zo een gesprek is om zoveel mogelijk informatie in te winnen zodat je ontdekt hoe de ander denkt. Door de juiste vragen te stellen breng je ook bij de ander dat denkproces in beweging. Mensen zijn dan bereid om hun meningen te herzien.
- Attribueer je zelf? Ga dan op onderzoek uit en check de feiten. Of nog beter: laat je bevragen door iemand die de juiste vragen stelt zodat je zelf je mindfuck(s) ontdekt.
Tot slot
Door aan de slag gaan met je persoonlijke oorlogen maak je de wereld weer een stukje mooier! Het doet er echt wel toe wat je denkt, voelt en doet!
Van harte,
Lieve Vander Linden
Over de auteur
Lieve Vander Linden van Uit Jezelf heeft 20 jaar onderwijservaring en is trainer, teamcoach, Ontwikkelingsgerichte NLP-coach, perfectionismecoach en loopbaancoach. Ze werkt volgens het Ontwikkelingsgerichte gedachtegoed ontwikkeld door Rudy Vandamme. (Deep Evolvement ®, Het Vorkmodel ® en de Ontwikkelcirkel ®).
Ze is een gedreven trainer en coach en haalt in korte tijd veel uit de mensen door haar krachtige reflectieve vragen.
Blijf op de hoogte van de activiteiten, nieuwe blogs van Uit Jezelf en krijg tips i.v.m. communicatie en welbevinden. Schrijf je in op de nieuwsbrief en krijg er het gratis e-book 10 tips om feedback te geven met impact bij.